Mối quan hệ giữa các yếu tố trong sự hỉnh thành và phát triển năng lực
Năng lực và tư chất
Năng lực là sản phẩm của hoạt động nhưng nó không tách rời những yếu tố bẩm sinh di truyền. Khoa học đã khẳng định rằng, ngay từ lúc lọt lòng mẹ giữa những người khác nhau có thể có sự khác nhau trong cấu tạo của não, khác nhau trong kiểu hoạt động của thần kinh cấp cao, khác nhau trong cấu tạo của các cơ quan cảm giác, cơ quan vận động…
Đây chính là tư chất của con người, những yếu tô này là cơ sở vật chất của sự phát triển năng lực là khác nhau ở những người khác nhau. Tuy nhiên chúng ta không thể khẳng định rằng năng lực khác nhau là do tư chất khác nhau quyết định. Tư chất chỉ là một điều kiện (vật chất) trong rất nhiều điều kiện khác nhau của sự phát triển năng lực. Do đó sự khác biệt về năng lực không thể là sản phẩm riêng của tư chất mà là sản phẩm của toàn bộ quá trình phát triển nhân cách, trong đó tư chất coi như là điều kiện xuất phát.
Mối quan hệ giữa năng lực và tri thức, kĩ năng, kĩ xảo.
Năng lực bao giờ cũng là năng lực về một hoạt động nhất định. Bởi vậy, muốn có năng lực trong một lĩnh vực nào đó, nhất thiết phải có tri thức, kĩ năng, kĩ xảo trong lĩnh vực ấy. Sự tiếp thu những tri thức, kĩ năng, kĩ xảo trong một lĩnh vực nào đó là điều kiện không thể thiếu để có năng lực trong lĩnh vực đó. Mặt khác đến lượt mình năng lực lại được biểu hiện trong việc tiếp thu tri thức, kĩ năng, kĩ xảo. Vì vậy, năng lực và tri thức, kĩ năng, kĩ xảo có mối quan hệ thống nhất nhưng không đồng nhất.
Mối quan hệ giữa xu hướng và năng lực.
Như chúng ta đã biết xu hướng của cá nhân được biểu hiện như là nguyện vọng của một người về cái gì đó (mục tiêu), nhưng nguyện vọng ấy có được biến thành hiện thực hay không còn tuỳ thuộc vào trình độ phát triển năng lực của người đó. Trong ý nghĩa này năng lực như là phương tiện để thực hiện mục tiêu của xu hướng. Quá trình thực hiện mục tiêu của xu hướng chính là quá trình hình thành và phát triển năng lực. Đến lượt mình, trình độ phát triển của năng lực lại quyết định quá trình hiện thực hoá nguyện vọng (xu hướng) của cá nhân. Xu hướng của cá nhân và năng lực của nó quện chặt lấy nhau và cùng phát triển trong mối quan hệ không thể chia cắt ấy. Không thể nói cái nào phát triển trước, cái nào phát triển sau (năng lực hay xu hướng), chúng phát triển đồng thời cùng với các thành tô khác của một nhân cách trọn vẹn.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: tài liệu quản lý nhà nước
